Prawa i obowiązki pracownika w Norwegii

Zastanawiasz się, jakie prawa i obowiązki przysługują pracownikom w Norwegii? “Arbeidstilsynet”, czyli norweska Inspekcja Pracy chętnie udziela pomocy i wsparcia pracownikom. “Arbeidsmiljøloven” to z kolei Kodeks pracy, którego celem jest zapewnienie prawidłowego środowiska pracy, a jednocześnie zapewnienie przepisowych warunków zatrudnienia oraz równego traktowania pracowników. Norweskie prawo dotyczy wszystkich, zarówno norweskich, jak i cudzoziemskich pracowników. Bardzo ważne, by wszyscy znali swoje prawa i obowiązki w pracy.

Czas pracy pracownika w Norwegii

Podstawowa zasada mówi, że maksymalny czas pracy wynosi 9 godzin w ciągu 24 godzin oraz 40 godzin w ciągu 7 dni pracy. Istnieje od tej zasady jednak kilka wyjątków obejmujących, np. zawarcie pisemnej umowy o czasie pracy do 48 godzin tygodniowo. W przypadku nadgodzin przysługuje dodatek w wysokości wynoszącej co najmniej 40% ustalonej stawki godzinowej. Istnieje również możliwość zawarcia umowy, która wskazuje, że nadgodziny mają być rozliczane w formie czasu wolnego.

Jeżeli chodzi o przerwy, za pracę dłuższą niż 5,5 godziny przysługuje jedna przerwa. W przypadku 8 godzin pracownikowi przysługuje prawo do minimum 30-minutowej przerwy. W przypadku pracy o 2 godziny dłużej niż normalnie to 30-minutowa przerwa traktowana jest jako czas pracy.

Istnieje również uśrednianie czasu pracy, które pozwala na pracę w innych okresach niż normalny czas pracy (krócej lub dłużej, ale zachowując 40-godzinny tygodniowy czas pracy).

Warto wiedzieć, że standardowo pracownikowi przysługuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego czasu wolnego w ciągu 24 godzin oraz 35 godzin nieprzerwanego czasu wolnego w ciągu 7 dni, niemniej jednak mogą występować inne ustalenia lub wyjątki. Natomiast praca w porze nocnej (między 21:00 a 06:00) oraz w niedziele jest z zasady niedozwolona, chyba że wymaga tego charakter pracy. W innych przypadkach wynagrodzenie za pracę w tym czasie należy uzgodnić w pisemnej umowie o pracę.

Wynagrodzenie w Norwegii

Zazwyczaj wypłatę wynagrodzenia ustala się raz w miesiącu. Przy wypłacie lub zaraz po niej pracodawca jest zobowiązany do wydania odcinka wypłaty, w którym znajdują się informacje o:

• wynagrodzeniu brutto,
• odprowadzonej zaliczce na podatek,
• innych potrąceniach z wynagrodzenia brutto,
• wysokości wynagrodzenia netto,
• metodzie obliczenia dodatku urlopowego.

W przypadku, gdy pracownik nie otrzymał wynagrodzenia, dodatku urlopowego lub wynagrodzenia za nadgodziny, to musi natychmiast skontaktować się z pracodawcą, początkowo ustnie, a później pisemnie.

Ponadto, wszystkim pracownikom należy się prawo do urlopu i dodatku urlopowego. Dodatek urlopowy zastępuje wynagrodzenie w czasie urlopu i wynosi co najmniej 10,2% wynagrodzenia brutto (w przypadku osób powyżej 60 roku życia wynosi on 12,5%). Pracownikom przysługuje prawo do 25 dni roboczych urlopu w roku. Dni robocze to wszystkie dni, które nie są niedzielami, świętami ani dniami ustawowo wolnymi. O wolne należy spytać pracodawcę dwa miesiące wcześniej. Istnieje również możliwość wykorzystania trzech tygodni nieprzerwanego urlopu w głównym okresie wakacyjnym (od 1 czerwca do 30 września). Natomiast dodatek urlopowy wypłacany jest w roku następnym przed pójściem na urlop lub w momencie rozwiązania stosunku pracy.

Pracodawca nie ma prawa dokonywać potrąceń z wynagrodzenia i dodatku urlopowego. Nawet jeśli pracownik coś zniszczy lub zgubi, to pracownik musi wyrazić zgodę na potrącenie z wynagrodzenia na poczet strat.

Jeśli chodzi o wysokość wynagrodzenia, to co do zasady w Norwegii nie ma jednej, ogólnej płacy minimalnej, niemniej jednak przysługuje ona w określonych przypadkach, np. w budownictwie, branży sprzątającej, hotelarstwie, gastronomii i cateringu, branży elektrycznej, transporcie towarowym oraz w rolnictwie i ogrodnictwie. Dokładne stawki zależne są od konkretnej branży.

Zasiłek chorobowy równa się zwykłej pensji i biegnie od pierwszego dnia choroby. Pracownik już pierwszego dnia jest zobowiązany do poinformowania pracodawcy o nieobecności oraz że jest ona spowodowana chorobą. Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje po 28 dniach od momentu zatrudnienia.